https://youtu.be/_ynu4e0n3L0 Tilak Koirala
Sunday, January 1, 2023
Saturday, December 24, 2022
Sunday, December 18, 2022
Monday, September 5, 2016
नेपालको सेयर बजारमा अनलाइन काराबार सुरु भएपछि मात्रै यो विश्व अर्थतन्त्रसँग जोडिन पुग्नेछ
केही वर्षअघिसम्म नेपालको सेयर बजारका लगानीकर्ता नेपाल स्टक एक्सचेन्जको प्रांगण उभिएर ब्रोकरलाई सेयर किनबेचको अर्डर गर्थे ।
अहिले लगानीकर्ता स्टक ब्रोकरको कार्यालय गएर खरिद विक्रीका लागि अर्डर दिन्छन् । ब्रोकर र तिनका प्रतिनिधिले किनबेच गरिदिन्छन् ।
अनलाइन कारोबार सुरु भएपछि लगानीकर्ता आफ्नो एकाउन्ट खोल्न स्टक ब्रोकरको कार्यालय जान्छन् । त्यसपछि घरमै बसेर वा विश्वको जुनसुकै कुनामा पुगेर पनि सेयर किनवेच गर्छन् । पैसा अनलाइनबाटै ब्रोकरको एकाउन्टमा सार्न सक्छन् ।
............................................................................
नेपालमा सेयरको यस्तो अनलाइन किनबेच सुरु हुने कहिले ? यसको उत्तर सेयर बजारको नियामक निकाय धितोपत्र बोर्डले दिएको छैन । तर, केही समयअघि काभ्रेमा आयोजित एक कार्यक्रममा धितोपत्र बोर्डका अध्यक्ष डा.रेवतबहादुर कार्कीले सेयरको अनलाइन कारोबार सुरु गर्नुपर्ने आवश्यकता दर्शाएका थिए ।
केही साताअघि नेपाल राष्ट्र बैंकले बैंक तथा वित्तीय संस्थाले दिने लाभांश लगानीकर्ताको बैंक खातामा जम्मा गर्न निर्देशन जारी गरेको छ । साधारण सेयरका लागि आवेदन गर्दा फर्ममा लगानीकर्ताले उल्लेख गरेको बैंक खातामार्फत पैसा फिर्ता गर्नुपर्ने नयाँ व्यवस्था पनि गरिएको छ । बोर्डले पनि सबै सूचीकृत कम्पनीका लागि यस्तो निर्देशन जारी गरेको छ ।
लगानीकर्ताका लागि झट्ट सुन्दा यो धेरै राम्रो अभ्यास हो । तर सेयरको अनलाइन कारोबार सुरु हुने हो भने लगानीकर्ताले स्टक ब्रोकरेज कम्पनीमा आफ्नो एकाउन्ट खोलेपछि त्यसमा नै यस्तो रकम जम्मा हुने गर्छ । यसका लागि यस्तो अलग्गै निर्देशन आवश्यक पर्दैन ।
कम्पनीबाट आएको लाभांश र हकप्रद सेयर सोझै लगानीकर्ताको खातामा आउँछ । लगानीकर्ताले तिर्नुपर्ने पैसा पनि ब्रोकर एकाउन्टमार्फत् नै कम्पनीलाई बुझाउन सकिन्छ । अनलाइन काराबार सुरु भएपछि सेयर किन्ने लगानीकर्ताले सबै काम स्टक ब्रोकरेज कम्पनीमार्फत गर्ने हुन्छ । अहिलेजस्तो कहिले डिम्याट एकाउन्ट खोल्न एकातिर जानुपर्ने कहिले लाभांश लिन अर्कोतिर धाउनुपर्ने झन्झटबाट लगानीकर्ताले मुक्ति पाउनेछन् ।
नेपालको सेयर बजारमा अनलाइन काराबार सुरु भएपछि मात्रै यो विश्व अर्थतन्त्रसँग जोडिन पुग्नेछ । अहिले त नेपालको सेयर बजार विश्व अर्थतन्त्रसँग जोडिएकै छैन । विश्वमा जेसुकै भएपनि नेपालको सेयर बजारलाई असर गर्दैन । युरोपियन युनियनबाट अलग हुने बेलायती जनमत संग्रहको निर्णयलगत्तै विश्वभरका सेयर बजार ओरालो लागे । नेपालको सेयर बजारलाई केही असर गरेन । यसको मुख्य कारण नेपालको सेयर बजार विश्व अर्थतन्त्रसँग नजोडिनु नै हो ।
विश्व अर्थतन्त्रसँग नेपालको सेयर बजारलाई जोड्न अनलाइन काराबारसँगै विदेशी लगानीको ‘इन एन्ड आउट’ (भित्रिने र बाहिरिने) प्रक्रिया पनि सरल हुनुपर्छ । अहिलेसम्म नेपालमा विदेशी लगानी गर्न जति सजिलो छ विदेशी मुद्रा नेपाल बाहिर लग्न त्यति नै अप्ठेरो छ । यस्तो अवस्थाले नेपाली अर्थतन्त्र नै विश्व अर्थतन्त्रसँग एकाकार हुनसकेको छैन । नेपालको अर्थतन्त्र र सेयर बजारलाई चलायमान बनाउन विदेशी लगानी सम्बन्धी अहिलेको व्यवस्था संशोधन आवश्यक छ ।
नेपालमा पैसा पठाएजस्तै फिर्ता गर्न पनि सजिलो हुने र सेयरको अनलाइन कारोबार सुरु हुने हो भने विश्वभर छरिएका धेरै नेपालीको लगानी ह्वात्तै बढ्नेछ ।
छिन छिनमा कम्प्युटरमा बसेर सेयर किनबेच गर्नेछन् भने आवश्यक पैसा नेपालको बैंक एकाउन्टमा जम्मा गर्नेछन् । तर यसका लागि चाहिएको बखत पैसा ल्याउन सक्ने व्यवस्था पनि अत्यावश्यक हुन्छ ।
अनलाइन कारोबार सुरु भएपछिमात्रै नेपालको सेयर बजार विश्व बजारसरह आधुनिक पनि हुनेछ । अहिले स्टक ब्रोकर कम्पनीमा लगानीकर्ता उपस्थित भएर खरिदविक्रीका लागि लिखित आदेश दिनुपर्छ । अनलाइन कारोबारले यस्तो अवस्था अन्त्य गर्नेछ । घर वा विश्वको कुनै पनि ठाउँमा बसेर नेपालको सेयर किनवेच गर्ने सुविधा अनलाइन कारोबारले उपलव्ध गराउनेछ ।
स्टक ब्रोकरेज कम्पनीले नै आफ्नो वेबसाइटमा सबै कम्पनीका सबै सूचना उपलब्ध गराउनुपर्नेछ । सबै कम्पनीको नाफा, नोक्सान, लाभांश, विगतको सेयर मूल्य, विश्व अर्थतन्त्रका समाचार र विश्लेषण पनि स्टक ब्रोकरेज कम्पनीको वेबसाइटमा लगानीकर्तालाई उपलब्ध गराउनुपर्ने हुन्छ । नेपालको राजनीति, अर्थतन्त्रका सवै सूचना ब्रोकर कम्पनीमार्फत् लगानीकर्तालाई उपलब्ध हुनेछ ।
अनलाइन कारोबारले नै लगानीकर्तालाई नम्बरसहितको परिचयपत्र उपलब्ध गराउनेछ । अनलाइन कारोवार सुरु भएपछि लगानीकर्ता अहिलेजस्तो ब्रोकरेज कम्पनीमा उपस्थित भएर अनावश्यक हल्ला फिँजाउन सक्नेछैनन् । अहिले त सबै लगानीकर्ताबीच अनावश्यक हल्ला फैलाउन सजिलो छ । सेयरको अनलाइन कारोवार सुरु भएपछि लगानीकर्ताबीच आपसमा भेटघाट नै हुँदैन । भेटघाट नै नभएपछि अनावश्यक हल्ला फैलाउन पनि असजिलो हुनेछ ।
अनलाइन कारोबार सरकारी स्वामित्वको नेपाल स्टक एक्सचेन्जले सुरु गर्ने लक्षणै देखिंँदैन । यसका लागि आधुनिक स्टक एक्सचेन्ज स्थापना गर्नुपर्छ । निजी क्षेत्रको स्वामित्वमा आधुनिक स्टक एक्सचेन्ज स्थापना र कारोवार सुरु भएपछि बरु सरकारी स्वामित्वको एक्सचेन्जँसग मर्ज गरे हुन्छ । यसका लागि आवश्यक काम अगाडि बढाउने भने धितोपत्र बोर्डले नै हो ।
अहिले बजारमा सेयर मूल्य घटाउन र बढाउन विभिन्नरूपमा लबिङ हुनेगरेको छ । एक वर्षको अवधिमा नेपाली सेयरको इन्डेक्स डबल भएर केही करेक्सन भएको छ । यसमा थोरै करेक्सन हुँदा नियामक निकाय बोर्डको आलोचना गर्दै बजारमा मूल्य बढाउन लगानीकर्ताले दबाब दिए । सेयरको मूल्य बढाउन अर्थमन्त्रीको चाकरीमा धाउने प्रवृत्ति पनि दोहोरियो ।
यसो गर्नु बजारलाई प्राकृतिकरूपमा अगाडि बढाउन नदिनु हो । बजारलाई कुनै नियन्त्रण र हस्तक्षेपविना अगाडि बढाउने हो भने यस्ता प्रवृत्ति लगानीकर्ताले त्याग्नुपर्छ । सेयर बजारको मुख्य आकर्षण नै यसको उतारचढाव हो । बजार उसको नियमअनुरूप नै चल्छ । यसलाई नियन्त्रणमा लिने प्रयास लगानीकर्ताले गर्नुहुँदैन ।
बजार १,८८१ को उच्च तहमा पुगेको धितोपत्र बोर्डकै नीतिले हो । बोर्डले सेयर किनेको रसिदका आधारमा कर्जा उपलब्ध गराउनेसँगै वाणिज्य बैंकहरूमार्फत् म्युचुअल फन्ड स्थापना गर्न सकिने व्यवस्था गरेपछि बजार यो उचाइमा पुगेको हो ।
तर अहिले बजार विकासको एजेन्डामा नगई लगानीकर्ता मूल्य बढाउने अन्य विकल्पमा लागेका छन् । अहिलेको यो रवैयाले नेपालमा सेयर बजारको विकास पनि हुँदैन र बजार माथि उक्लिन पनि कठिन हुनेछ । बजार त दीर्घकालमा बढ्ने नै हो । यसमा कुनै शंका छैन । तर छोटो अवधिमा सेयरको मूल्यलाई धेरै माथि लैजाने कोसिस गर्दा यो झन् तल आउन सक्छ भन्ने वास्तविकतालाई लगानीकर्ताले भुल्नु हुँदैन ।
केही उतार चढाव देखिनु सकारात्मकै हो । सधैँ बढाउने वा घटाउने पक्षमा मात्रै देखिने प्रवृत्तिले अहिलेको सेयर बजारमा नयाँ र साना लगानीकर्ता जोखिममा परेका छन् । हुन त यसपटक केही करेक्सनसहित बजार अगाडि बढेको छ । तर निरन्तर बढ्नुमात्रै पर्छ भन्ने प्रवृत्तिमा नयाँ लगानीकर्ता डुब्ने जोखिम अधिक छ ।
अब बजारलाई स्वस्थ्यरूपमा अगाडि बढाउन र अप्राकृतिक नियन्त्रण खोज्ने कार्यलाई निरुत्साहित गर्न नेपाली सेयर बजार अनलाइन कारोवारमा प्रवेश गर्नुपर्छ । विदेशी लगानी भित्रिने र बाहिरिने कार्य सहज हुनुपर्छ । अनि बजार वास्तवमा अन्तर्राष्ट्रियस्तरको हुनेछ । अहिलेको नेपाली सेयर बजार त राजनीतिकरूपमा विश्वबाट अलग बसेको उत्तर कोरियाजस्तै हो । विश्व अर्थतन्त्रसँग नेपाली सेयर बजार नजोडेर ‘अलग टापु’ का रूपमा नराख्ने उपाय अनलाइन कारोबार र सहज वैदेशिक लगानी नीति नै हो । इच्छा गर्ने हो भने अनलाइन कारोबार सुरु गर्न धेरै समय लाग्दैन । अनलाइन कारोबारबाट सेयर बजार इन्डेक्स लगानीकर्ताले चाहेजस्तै ५००० भन्दा माथि जानेछ ।
Monday, August 29, 2016
एनआरएनएको नवौं क्षेत्रीय सम्मेलन न्यूजर्सीमा सम्पन्न, ११ बुंदे घोषणापत्र जारी
न्यूजर्सी, संयुक्त राज्य अमेरिका । गैरआवासीय नेपाली संघको नवौं क्षेत्रिय सम्मेलन अगष्ट २७ र २८, २०१६ (भाद्र ११ र १२ २०७३)मा अमेरिकाको न्युजर्सी शहरमा सम्पन्न भएको छ ।“भिजन ट्वान्टी ट्वान्टी एण्ड बियोण्ड” भन्ने मुख्य विषय रहेको सम्मेलनको उद्घाटन पूर्व सभामुख माननीय सुवासचन्द्र नेम्वाङले गर्नु भएको थियो । गैरआवासीय नेपाली संघका पदाधिकारी तथा २५ देशका ५०० भन्दा बढी प्रतिनिधिहरुको उपस्थितिमा भएको यस सम्मेलन ११ बुँदे घोषणापत्र जारी गर्दै सकिएको छ ।सम्मेलनमा मुख्यत: गैरआवासीय नेपाली संघको आगामी नीति तथा संस्थागत संरचनाका बिषयमा अध्यक्ष शेष घलेले पेश गर्नुभएको प्रस्ताव माथि छलफल भयो ।
एनआरएनएको संस्थागत क्षमता अभिबृद्धि गरी नेपाल र नेपाली समुदायको अपेक्षालाई परिपूर्ती गर्नेगरी संरचना तयार गर्ने, दोस्रो पुस्ताका एनआरएनलाई संस्थामा सहभागी बनाउने र परोपकारी कामका लागि बेग्लै एनआरएन फाउण्डेसन स्थापना गर्ने नयां नीतिमा प्रस्ताव गरिएको छ । सम्मेलनले सो प्रस्ताव प्रति सहमति प्रदान गर्दै गैरआवासीय नेपालीहरुको सुझाव र प्रतिक्रिया लिएर कार्यन्वयनको प्रकृयामा लैजान अन्तर्राष्ट्रिय समन्वय परिषद्लाई जिम्मा दिएको छ । सम्मेलनमा पुन:निर्माण, गैरआवासीय नेपाली संघको भवन निर्माण, गैरआवासीय नेपाली नागरिकता, बैदेशिक रोजगार, महिला, पर्यटन प्रर्बद्धन लगायतका बिषयमा गहन छलफल भएको छ । ती छलफलबाट प्राप्त निष्कर्षहरुलाई समावेश गर्दै सम्मेलनले ११ बुँदे घोषणापत्र जारी गरेको छ ।
प्रस्तुत छ: घोषणापत्रको पूर्ण पाठ: गैरआवासीय नेपाली संघको नवौं क्षेत्रिय सम्मेलनद्वारा जारी
न्युजर्सी घोषणापत्र २०१६
गैरआवासीय नेपाली संघको नवौं क्षेत्रिय सम्मेलन अगष्ट २७ र २८, २०१६ (भाद्र ११ र १२ २०७३)मा अमेरिकाको न्युजर्सी शहरमा भब्य रुपमा सम्पन्न भयो । “भिजन ट्वान्टी ट्वान्टी एण्ड बियोण्ड” भन्ने मुख्य विषय रहेको सम्मेलनको उद्घाटनमा प्रमुख अतिथिको रुपमा पूर्व सभामुख माननीय सुवास चन्द्र नेम्वांगको उपस्थिति रह्यो । त्यस्तै अतिथिको रुपमा माननीय सदस्यहरु महेन्द्र यादव, मोहन बराल, न्युजर्सीका कंग्रेसमेन डोनाल्ड पेन जुनियर, अमेरिकाकालागि नेपाली राजदुत डा. अर्जुन कार्की, संयुक्त राष्ट्रसंघका उपमहासचिव ज्ञानचन्द्र आचार्य, कानून मन्त्रालयका सचिव टेकप्रसाद ढुंगाना, संयुक्त राष्ट्रसंघका लागि नेपालका स्थायी प्रतिनिधि डा. दुर्गा प्रसाद भट्टराई, उद्योगपति बिनोद चौधरी, नेपाल उद्योग बाणिज्य महासंघका सदस्य चन्द्र ढकाल लगायत संचारकर्मीहरुको उपस्थिति रहेको थियो । गैरआवासीय नेपाली संघका पदाधिकारी तथा २५ देशका ५०० भन्दा बढी प्रतिनिधिहरुको उपस्थितिमा भएको यस सम्मेलनमा व्यक्त बिभिन्न बिचारहरुलाई सम्मान गर्दै यो सम्मेलन निम्न प्रतिवद्धता सहितको ‘न्युजर्सी घोषणा पत्र’ जारी गर्दछ ।
१. देशको समृद्धि हाम्रो चाहना हो । राजनीतिक स्थिरता त्यसको पहिलो आधार हो । त्यसैले यो सम्मेलन सबै पक्षको सहमतीमा संविधान कार्यान्वयन गर्दै देशलाई स्थायित्व प्रदान गर्न सम्पूर्ण दलहरुलाई आग्रह गर्दछ । साथै, संविधान कार्यान्वयनको क्रममा बन्ने नागरिकता लगायतका ऐनहरुमा गैरआवासीय नेपालीहरुको भावना र मर्म समेट्न पनि यो सम्मेलन नेपाल सरकारको ध्यानाकर्षण गर्दछ । २. भुकम्प प्रभावितहरुको लागि घर निर्माण गर्ने प्रतिवद्धता अनुसार गोर्खाको लाप्राकमा नमूना बस्ती निर्माण गर्ने निष्कर्ष सहित सोही ठाउंमा नै सम्माननीय राष्ट्रपति बिद्यादेवि भण्डारीज्युको उपस्थितिमा राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरण, शहरी विकास मन्त्रालय र गैरआवासीय नेपाली संघबीच समझदारी पत्रमा हस्ताक्षर भएको प्रति यो सम्मेलन खुसी ब्यक्त गर्दछ । साथै संघले बस्ती निर्माणको लागि प्राविधिक कार्य अगाडि बढाईसकेको अवस्थामा लाभग्राहिले पाउने जग्गा लगायतका सरकारी पक्षबाट गरिदिनु पर्ने कार्य तत्काल पुरा गरिदिन यो सम्मेलन सम्बन्धित निकायको ध्यानाकर्षण गराउंदछ ।३. गैरआवासीय नेपाली संघले लामो समय देखि भन्दै आएको र सरोकारको बिषय रहेको खुल्ला बिश्वबिद्यालय ऐन संसदबाट पारित भएकोमा सम्बन्धित समिति लगायत सिंगो ब्यवस्थापिका संसद प्रति हार्दिक आभार प्रकट गर्दछ ।४. गैरआवासीय नेपाली संघलाई नेपालको आर्थिक तथा सामाजिक विकासको साझेदार बनाउने संघको सातौ बिश्व सम्मेलनको घोषणापत्रको बुंदा नम्बर दुईको निर्णयलाई कार्यान्वयन गर्न यो सम्मेलनमा ‘भिजन २०२० एण्ड बियोण्ड’ अबधारणा प्रस्तुत गरियो । प्रस्तुत अबधारणा माथि भएको छलफलका क्रममा प्राप्त भएका र पछि प्राप्त हुने सुझावहरुलाई समेट्दै यो अवधारणालाई अगाडि बढाउन अन्तर्राष्ट्रिय समन्वय परिषद् (आईसिसी)लाई जिम्मा दिने यो सम्मेलन निर्णय गर्दछ ।५. नेपालको उद्यमशिलता बिकास तथा ब्यापार व्यवसाय प्रबर्द्धनको लागि सम्बन्धित मुलुकहरुको दुतावाससंग समन्वय गर्दै दोहोरो कर मिनाहाको लागि पहल गर्न यो सम्मेलन नेपाल सरकारसंग आग्रह गर्दछ ।६. नेपालको पर्यटन प्रवर्धनमा गैरआवासीय नेपालीहरुको विशेष भूमिका रहनु पर्दछ भन्ने कुरा आत्मसात गर्दै पर्यटन प्रवर्धन सम्बन्धी कार्यक्रमहरु हरेक देशमा गर्ने र नेपालको पर्यटन बिकासमा एनआरएनएलाई खुलेर सहयोग गर्न यो सम्मेलन प्रतिवद्धता जाहेर गर्दछ । ७. नेपाल सरकारको सेवालाई बैदेशिक रोजगारमा रहेका कामदारहरूसम्म सहज पार्न, लेबनान र इराकमा सरकारी उपस्थिति तथा साउदी, युएई जस्ता मुलुकहरूमा नियोगको बिस्तार तथा आवश्यक कानूनी सेवा समेत प्रदान गर्नेगरी क्षमता अभिबृद्धि गर्न र बैदेशिक रोजगारमा न्याय, उद्धार र क्षतिपूर्तिका लागि कानूनले निर्दिष्ट गरेका पक्षहरूलाई जिम्मेवार बनाउन नेपाल सरकारसंग यो सम्मेलन माग गर्दछ । साथै यो सम्मेलन, बैदेशिक रोजगार नीतिनिर्माण गर्दा गैरआवासीय नेपाली संघको उचित प्रतिनिधित्व गर्दै पीडित कामदार तथा घरेलु महिलाहरूको तत्काल उद्धार गर्न साधन स्रोत सहितको द्रुत उद्धार संयन्त्रको निर्माण गर्न पनि माग गर्दछ । ८. स्वदेशमा लगानी बढाई रोजगारका अवसरहरू अभिबृद्धि गर्दै बैदेशिक रोजगारमा गएकाहरुको पुनर्स्थापना एवं सामाजिक सुरक्षा, संचय कोष र बिमा प्राप्तिको लागि नेपाल सरकारसंग यो सम्मेलन अनुरोध गर्दछ ।९. बिदेशमा जन्मिएका नेपाली एकल महिलाका सन्तान नागरिकता बिहीन भएको हुंदा त्यस्ता नावालकहरुलाई नागरिकता तथा ट्राभल डकुमेन्ट प्रदान गर्नका लागि उपयुक्त कानुन निर्माण गर्न नेपाल सरकारसंग अनुरोध गर्दछ । १०. गैरआवासीय नेपालीको उल्लेख्य संख्या बढेका देशमा नेपाली दुताबास स्थापना गर्न नेपाल सरकारसंग यो सम्मेलन माग गर्दछ । साथै त्यस्ता देशका दुताबास नेपालमा स्थापना गर्न पनि यो सम्मेलन आवस्यक ठान्दै उचित पहलका लागि आग्रह गर्दछ ११. बिदेशमा हुर्किरहेको दोस्रो पुस्तालाई गैरआवासीय नेपालीसंघमा समावेश गर्दै स्वदेशमा संचालन भइरहेका युवा सम्बन्धी कार्यक्रमहरुमा सहभागिता गराउादै जान यो सम्मेलन प्रतिवद्धता जाहेर गर्दछ ।
।।समाप्त।।रञ्जु थापा वाग्ले प्रवक्ता गैरआवासीय नेपाली संघ, अन्तराष्ट्रिय समन्वय परिषद् ।२८ अगष्ट, २०१६
Subscribe to:
Posts (Atom)