नारायणप्रसाद सापकोटा
आठ अर्ब चुक्तापुजी भएपछि वाणिज्य बैंकहरुले हरेक वर्ष कति लाभांश दिन सक्छन भनि विश्लेषण गर्न आवश्यक हुन्छ । लाभांश उच्च दिनसक्ने बैंकको सेयर होल्ड गर्नु उपयुक्त हुन्छ । न्युन लाभांश दिने कम्पनीको सेयर कम होल्ड गर्ने र लाभांश नै नदिने कम्पनीको सेयर विक्री गरिहाल्नु लगानीकर्ताका लागि उत्तम हुन्छ ।
नेपाल बंगलादेश बैंक (एनबिबि) ले एक वर्षमा कम्तीमा ३९ प्रतिशत लाभांश दिनसक्ने गरि नाफा कमाएको छ । मंगलबार सार्वजनिक वार्षिक वित्तीय विवरण अनुसार बैंकको खुद नाफा १ अर्ब १८ करोड रुपैया“ छ । तीन अर्ब तीन करोड चुत्तापु“जी भएको यो बैंकको नाफा लगानीकर्तालाई ३९ प्रतिशत हुन आउ“छ ।
बजारमा एनबिबिको प्रति सेयर मूल्य एक हजार नाघेको छ । बजार मूल्य प्रतिसेयर एक हजार मान्दा बैंकले लगानीकर्तालाई झण्डै चार प्रतिशत कमाईदिएको छ ।
यो रकम मध्ये केही जगेडा कोषमा राख्दा पनि बैंकले कम्तीमा ३० प्रतिशत वोनस सेयर दिने देखिन्छ । बैंकले चालु आर्थिक वर्षमा नै चुक्तापु“जी बढाउन ८० प्रतिशत हकप्रद सेयर दिने प्रस्ताव गरिसकेको छ ।
यो नाफाको विवरण सार्वजनिक भएकोले मंगलबार सेयर बजार दोहोरो अंकले घट्दा पनि एनबिबिको सेयर मूल्य भने माथी चढ्यो । वित्तीय विवरणका आधारमा चित्तबुझे सेयरको मूल्य उकालो लाग्ने र वित्तीय विवरण राम्रो नभए मूल्य घट्ने गर्छ ।
धेरै जसो नेपाली सेयर बजारमा यो नियम पालना हु“दैन । बजारमा सेयरको मूल्य बढ्न थालेपछि सवैले खरिद गर्ने र घट्न सुरु भएपछि सवैले विक्री गर्ने कार्य आंशिक रुपमा मात्रै ठीक हो । यस्तो कार्यलाई पूर्णरुपमा ठिक मान्न सकिंदैन ।
“केही वर्ष अगाडी सम्म वित्तीय रुपमा अस्वस्थ्य यो बैंक एनबी समूहको नियन्त्रणमा रह“दा विग्रिएको हो । राष्ट्र बैंकले व्यवस्थापन नियन्त्रणमा लिएपछि बैंकको वित्तीय स्वास्थ्यमा सुधार आएको हो ।
३९ अर्ब ८७ करोड निक्षेप भएको एनबिबिले ३२ अर्ब ५२ करोड रुपैया“ कर्जा प्रवाह गरेको छ । यो आधारमा बैंकमा पर्याप्त तरलता देखिन्छ । अघिल्लो वर्षको तुलनामा निक्षेप र कर्जाको वृद्विदर सकारात्मक छ ।
व्याज आम्दानी पनि एक अर्व ९ करोड बाट बढेर एक अर्व ४६ करोड पुगेको छ । यसको वृद्विमा बैंक स्वस्थ्य बनेको देखिन्छ । बैंकको कर्मचारी खर्च ३३ करोडबाट ४० करोड पुगेको छ । एकवर्षमा नै सात करोड रुपैया“ यस्तो खर्च बढ्ने कार्यलाई भने सकारात्मक मान्न सकिन्न ।
कर्जा खराब भएपछि राख्नुपर्ने प्रोभिजन ८ करोडबाट ७ करोडमा झर्नु सकारात्मक हो । जोखिम कोषबाट बैंकले अघिल्लो वर्ष ११ करोड फिर्ता ल्याएको थियो भने गतवर्ष पा“च करोड फिर्ता गरेको छ ।
शुल्क कमिशनको आम्दानी ३८ करोड बाट ४८ करोडमा पुगेको छ । यस्तो आम्दानी १० करोड बढनु भनेको बैंकको दैनिक गतिविधिमा ग्राहक आकर्षित हुनु हो । यसलाई सकारात्मक रुपमा लिनुपर्छ ।
अन्य संचालन आम्दानी पनि दुई करोड रुपया“ले बढेको छ । यस्तो आम्दानी अघिल्लोवर्ष १६ करोड थियो भने गतवर्ष १८ करोड रुपैया“ पुगेको छ ।
विदेशी मुद्राको कारोवारबाट हुने आम्दानी ११ करोडबाट पा“च कराडमा झर्नु बैंकको नकारात्मक पक्ष हो । बैंकको वित्तीय स्वास्थ्य विग्रिएको बेलामा पनि एनबिबिको विदेशी मुद्राबाट हुने आम्दानी उच्च थियो । अहिले किन एक वर्षको तुलनामा ६ करोड आम्दानी घटायो बैंकले यो विषयमा लगानीकर्ताले ध्यान दिन जरुरी छ ।
कर अघिको संचालन नाफा बैंकको एक अर्ब ५१ करोड छ । यो सकारात्मक पक्ष्ँ हो । खुद नाफा ८१ करोडबाट बढेर १ अर्ब १९ करोड पुगेको छ । लगानीकर्ताले अन्तिममा हेर्ने र ध्यान दिने विषय यही नाफा हो ।
बैंकको खराब कर्जा १ दशलमब ३३ बाट सुन्य दशमलव ७७ प्रतिशतमा झर्नुले बैंक पूर्णरुपमा स्वस्थ्य बनेको देखिन्छ
जगेडा कोषमा रहेको तीन अर्ब पा“च करोडबाट पनि बैंकले केही लाभांश लगानीकर्तालाई बा“डन सक्छ । कुल नाफा मध्येबाट केही रकम जगेडा कोषमा राख्नैपर्ने राष्ट्रबैंकको निर्देशन छ । यो बाहेकको रकम आवश्यक परेमा पु“जीवृद्वि गर्न वोनस सेयर वा नगद लाभांश जगेडा कोषबाट बैंकले बा“डन सक्छ ।
बैंकको खराब कर्जा १ दशलमब ३३ बाट सुन्य दशमलव ७७ प्रतिशतमा झर्नुले बैंक पूर्णरुपमा स्वस्थ्य बनेको देखिन्छ । प्रतिशेयर आम्दानी ३३ बाट बढेर ३९ पनि एनबिबि सवल बाणिज्य बैंकको स्तरमा उक्लिएको प्रमाण हो । बैंकको प्रमुख कार्यकारी अधिकृतमा राष्ट्र बैंकका पूर्व कर्मचारी ज्ञानेन्द्रप्रसाद ढुंगाना छन् । राष्ट्र बैंक कर्मचारी बैंकिङ नियम पालना गर्ने विषयमा बढि सचेत हुन्छन् । यो हिसावले बैंकको व्यवस्थापन पक्ष पनि सकारात्मक देखिन्छ ।
संयुक्त लगानीको भएपनि बैंक पूर्ण रुपमा विदेशी लगानीकर्ताको होल्डमा छ । बंगलादेशको आईएफआईसि बैंकका प्रतिनिधि जलाल अहमद बैंक संचालक समितिका अध्यक्ष छन् । स्थानिय रुपमा कसैलाई ऋण दिलाउन विदेशीले व्यवस्थापनलाई कुनै दवाव नदिने भएकोले यसलाई पनि सकारात्मक रुपमा लिनुपर्छ । यो हिसावमा बैंकको सेयर दीर्घकालीन रुपमा होल्ड गर्न ठिक देखिन्छ । यसले चुक्तापु“जी आठ अर्ब पुगेपछि पनि नियमित रुपमा १५ देखि २० प्रतिशत लाभांश दिन सक्छ ।
यो आधारमा आठ अर्ब चुक्तापु“जी भएपछि वाणिज्य बैंकहरुले हरेक वर्ष कति लाभांश दिन स क्छन भनि विश्लेषण गर्न आवश्यक हुन्छ । लाभांश उच्च दिनसक्ने बैंकको सेयर होल्ड गर्नु उपयुक्त हुन्छ । न्युन लाभांश दिने कम्पनीको सेयर कम होल्ड गर्ने र लाभांश नै नदिने कम्पनीको सेयर विक्री गरिहाल्नु लगानीकर्ताका लागि उत्तम हुन्छ ।
बजारमा मूल्य बढेर मात्रै कमाउ“न खोज्दा उठ्नै नसक्ने गरि नोक्सानीमा पर्ने तर्फ लगानीकर्ता सचेत हुन आवश्यक छ । हरेक वर्ष लाभांश दिन सक्ने कम्पनीको सेयर होल्ड गर्दा बजारमा मूल्य घटेपनि व्याज उठाउन सकिन्छ । अझ ऋण गरेर सेयर किन्नेले त लाभांश नदिने कम्पनीको सेयर किन्नै हु“दैन । बजार घट्यो भने ऋणको व्याज कसरी तिर्ने ? यो सवैभन्दा गहिरो प्रश्न हो ।
( nsapkota.blogspot.com स्रोत उल्लेख गरेर मात्रै यो लेख कुनै अनलाईन र छापा लगायतका मिडियाले प्रकाशित गर्नु हुन अनुरोध छ )
No comments:
Post a Comment